Απρ 15
Φωνές και συζυγίες ρημάτων
Τα ρήματα τα χωρίζουμε σε δυο φωνές, ανάλογα με την κατάληξη που έχουν στο 1ο ενικό πρόσωπο του ενεστώτα ( δηλ. εγώ? τώρα ).
- αυτά με κατάληξη -ω π.χ. τρέχω, παίζω, πηδάω ? ώ και ανήκουν στην ενεργητική φωνή
- αυτά με κατάληξη -μαι π.χ. φαίνομαι, βάφομαι και ανήκουν στην παθητική φωνή
Επίσης τα χωρίζουμε και ανάλογα με τον τονισμό τους
? στα ρήματα α συζυγίας που τονίζονται :
1. στην παραλήγουσα της ενεργητικής φωνής π.χ. τρέχω ,παίζω
2. στην προπαραλήγουσα της παθητικής φωνής π.χ. βάφομαι, γράφομαι
? στα ρήματα β συζυγίας που τονίζονται :
1. στη λήγουσα της ενεργητικής φωνής π.χ. φιλάω ?ώ
2. στη παραλήγουσα της παθητικής φωνής π.χ. φοβάμαι, αδικούμαι
Ασκήσεις
http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/askisis%20nea/foni1.htm
http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/askisis%20nea/foni3.htm
Απρ 15
ΦΥΤΑ
ΣΠΟΡΟΣ
Σπόροι φυτών: Είναι το πρώτο αναπαραγωγικό όργανο γονιμοποίησης ενός φυτού. Ο σπόρος είναι αυτός που θα αναπαραχθεί για πρώτη φορά με ένα ξεχωριστό τρόπο μέχρι να ριζοβολήσει, να φτάσει στο επιθυμητό επίπεδο μεταφύτευσης ώστε να μεγαλώσει πλήρως
ΦΥΤΑ
Το θαύμα των φυτών
Τι μας προσφέρουν τα φυτά;
Κάνε κλικ να δεις ?http://blogs.sch.gr/vpliatsika/2013/04/15/%CF%80%CF%8E%CF%82-%CE%BC%CE%B5%CE%B3%CE%B1%CE%BB%CF%8E%CE%BD%CE%B5%CE%B9-%CF%84%CE%BF-%CF%86%CF%85%CF%84%CF%8C/
Τα μέρη του φυτού
ttp://e-meleti.eduportal.gr/mtpc/mtpc_d03_parts_plants/index.html
Κατηγορίες φυτών ( παιχνίδι 1 )
http://e-meleti.eduportal.gr/mtpc/mtpc_d02_fyta_cat1/index.html
Κατηγορίες φυτών ( παιχνίδι 2 )
http://photodentro.edu.gr/photodentro/mtpc_d02_fyta-cat11_pidx0015436/
Ποιο μέρος τρώμε από τα φυτά; ( παιχνίδι )
http://e-meleti.eduportal.gr/mtpc/mtpc_d04_fyta_cat2/index.html
Και τώρα? ιπτάμενα φυτά εναντίον ζόμπι
http://www.funnygames.gr/paikhnidi/iptamena_phita_vs_zompi.html
Ο χορός των λουλουδιών ( βίντεο )
Τα μέρη του άνθους
Τα μέρη του άνθους ( παιχνίδι )
Τα φυτά αναπαράγονται; Κάνε κλικ για να μάθεις
Απρ 15
Το υποκείμενο
Υποκείμενο είναι η λέξη (ή η φράση) για την οποία γίνεται λόγος στην πρόταση. Με άλλα λόγια υποκείμενο είναι η λέξη που δείχνει σε μια πρόταση ποιος ενεργεί ή ποιος δέχεται μια ενέργεια ή ποιος βρίσκεται σε μια κατάσταση .Για να βρούμε το υποκείμενο του ρήματος ρωτούμε ποιος/ποιοι, ποια/ποιες, ποιο/ποια +ρήμα.
π.χ. Εγώ παίζω. Ποιος παίζει;
Η Μαρία είναι χαρούμενη. Ποια είναι χαρούμενη;
Θα έρθετε κι εσείς στο θέατρο; Ποιοι θα έρθετε;
Το υποκείμενο του ρήματος στα νέα ελληνικά, όπως και στα αρχαία, μπαίνει πάντοτε σε πτώση ονομαστική.
π.χ. Εγώ γράφω.
Εσύ γράφεις.
Ο Μάριος γράφει.
Εσείς παίζετε.
Όλα τα ρήματα έχουν υποκείμενο, αφού όλα τα ρήματα έχουν πρόσωπο.
π.χ. Εγώ, εσύ, αυτός, εμείς, εσείς, αυτοί.
Το υποκείμενο μπορεί να παραλείπεται σε διάφορες περιπτώσεις.
π.χ. Ο Χρήστος τελείωσε το διάβασμα, ντύθηκε και πήγε να παίξει.
Σαν υποκείμενο μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε όνομα, επίθετο, ουσιαστικοποιημένο επίθετο, αντωνυμία, επίρρημα με άρθρο, πρόταση, πρόταση με άρθρο.
Απρ 15
Το κατηγορούμενο
Το κατηγορούμενο
Κατηγορούμενο είναι ( τις πιο πολλές φορές ) ένα επίθετο που με τη μεσολάβηση του συνδετικού ρήματος δίνει την ιδιότητα που έχει το υποκείμενο ή το αντικείμενο της πρότασης.
♦ Ο Νίκος είναι ψηλός.
♦ Ο Πέτρος είναι φίλος μου.
Οι λέξεις : ψηλός είναι επίθετο και κατηγορούμενο του υποκειμένου «Γιώργος»
και η λέξη φίλος είναι ουσιαστικό και κατηγορούμενο του υποκειμένου
« Πέτρος ».
♦ Ο Πέτρος διάλεξε το Νίκο για φίλο του.
Στο παράδειγμα η λέξη φίλο είναι κατηγορούμενο του αντικειμένου «Πέτρος ».
Τι μπορεί να είναι κατηγορούμενο;
Εκτός από τα ουσιαστικά και τα επίθετα και άλλα μέρη του λόγου, αφού αποκτήσουν σημασία επιθέτου.
♦ Ο Γιώργος είναι όμορφος. ? επίθετο
♦ Ο Γιώργος είναι φίλος μου. ? ουσιαστικό
♦ Ο Γιώργος είναι εκείνος; ? αντωνυμία
♦ Ο Γιώργος είναι πρώτος. ? αριθμητικό
♦ Ο Γιώργος είναι κουρασμένος. ? μετοχή
♦ Η καρέκλα είναι από ξύλο (αντί του επιθέτου ξύλινη) ? εμπρόθετο
♦ Ο Γιώργος είναι ό,τι κι αν πεις ? πρόταση
Είπαμε στην αρχή ότι το κατηγορούμενο δίνει μια ιδιότητα στο υποκείμενο ή στο αντικείμενο μέσω του συνδετικού ρήματος. Συνεπώς, το συνδετικό ρήμα είναι εκείνο που συνδέει την ιδιότητα με το υποκείμενο ή το αντικείμενο.
ΠΡΟΣΟΧΗ
Απρ 15
Το αντικείμενο
Μεταβατικά – αμετάβατα ρήματα – αντικείμενο
Τα ρήματα της ενεργητικής διάθεσης είναι τα ρήματα που φανερώνουν ότι το υποκείμενο ενεργεί, ότι κάνει κάτι. π.χ.
Ο ήλιος φωτίζει τη γη
Στο 1ο παράδειγμα ο ήλιος « λάμπει »
Στο 2ο παράδειγμα ο ήλιος (το υποκείμενο) ενεργεί, φωτίζει, αλλά η ενέργειά του πηγαίνει στη γη (τη φωτίζει).
Όταν έχουμε ρήματα που δηλώνουν απλώς ενέργεια, χωρίς η ενέργεια αυτή να πηγαίνει κάπου αλλού, τότε λέμε πως το ρήμα είναι ενεργητικό αμετάβατο. Όταν, όμως η ενέργεια του ρήματος πηγαίνει σε κάποιον άλλον (γη), τότε λέμε πως το ρήμα είναι ενεργητικό μεταβατικό.
Ρήματα αμετάβατα η ελληνική γλώσσα έχει πολλά π.χ. κλαίω, τρέχω, ροχαλίζω, κολυμπώ και δεν έχουν αντικείμενο.
Υπάρχουν όμως και μεταβατικά όπως : οργώνω, πατάω, χαϊδεύω και η ενέργεια του υποκειμένου πηγαίνει σε ένα πρόσωπο, ζώο ή πράγμα.
Σαν αντικείμενο χρησιμοποιούμε :
• ουσιαστικό
• επίθετο
• μετοχή
• αντωνυμία
• ρήμα
• επιφώνημα
• πρόταση
και μπαίνει πάντα σε πτώση γενική και αιτιατική.
Φυσικά, στον καθημερινό μας λόγο μπορούμε να παραλείπουμε το αντικείμενο, γιατί το καταλαβαίνουμε. π.χ. Ο γεωργός οργώνει.
ΑΣΚΗΣΗ